Xe điện “Ông Vượng” và cú sút tiền của tỷ phú “điên” Elon Musk vào ĐNÁ.

Chiến lược “xe điện Việt” đang triển khai rầm rộ của VinFast nhằm đi đầu xu hướng mới của ngành công nghiệp ô tô tại Việt Nam. Giành thế cạnh tranh với các nước trong ĐNÁ, nhen nhóm giấc mơ xe Việt đi ra thế giới. Thì sự xuất hiện của “ông trùm” xe điện Tesla tại ASEAN là một thông tin khá chưng hửng với những người quan tâm tới thời cuộc. Có thể dập tắt ước mơ xe xanh Việt, cũng có thể thoát khỏi hoặc gắn chặt hơn với chuỗi cung linh kiện từ phương Bắc.

Không kể tới đám xe điện “Tầu” đang nhòm ngó “đánh lẻ” khách Việt, mảng ô tô điện của VinFast đang gây dựng được hình ảnh rất tốt trong nước. Nhưng trước khi có thể đóng vai trò lớn hơn trong ngành công nghiệp xe điện, thì có cú “đè đầu” là Tesla. Mới đây hãng xe điện đình đám của thế giới này đã tuyên bố xây nhà máy trong khu vực ASEAN. Họ đang hoàn tất các thỏa thuận để chính thức tiến hành đầu tư xây dựng một nhà máy sản xuất pin ôtô điện tại Indonesia. Hiển nhiên là Tesla có tham vọng lớn hơn là chỉ sản xuất hay tranh giành bán vài xe điện tại thị trường được đánh giá là có tốc độ bùng nổ xe hơi nhất ĐNÁ.

Hiện tại ở ĐNÁ, Thái Lan và Indo từ 2 năm nay đã có những tuyên bố chính thức từ chính phủ chỉ rõ hướng đi của ngành CNOTO là xe điện, nhằm bắt kịp với thế giới. Các dự án của họ tập trung hỗ trợ và xây dựng các hành lang pháp lý, thuế và các dự án hợp tác liên doanh tốt nhất cho nền tảng xe điện, không dừng lại chỉ là thị trường tiêu thụ. Bởi lợi nhuận khổng lồ từ xe điện là nguồn cung năng lượng, cụm pin, khung sàn và linh kiện. Thì sự xuất hiện của Tesla trong việc đầu tư vào ĐNÁ có vẻ như dấu hiệu cho thấy “ông lớn” này muốn nắm quyền chi phối thị trường này ngay từ đầu tại đây. Cũng không loại trừ bài toán “cờ vây” chặn trước tầm với của các công ty công nghệ Trung Quốc – quốc gia đang nắm giữ nguồn cung Pin xe điện khổng lồ. Cùng với việc giành lợi thế trước các đối thủ chính của Tesla trên thị trường xe điện toàn cầu bao gồm BYD và BAIC của Trung Quốc, Hyundai và BMW, Volkswagen của Đức. Thậm chí việc khiến Musk phải đau đầu không phải là bán ế vài cái xe điện hay bị chê chửi, tỷ phú “điên” này từng biên tweet rằng: “nickel là nỗi lo của chúng tôi!"

Tesla tỏ ra rất quyết liệt đầu tư vào khu vực ASEAN, dễ hiểu vì thị trường tiêu thụ năng động với lợi thế miễn thuế nhập khẩu xe đối với các nước trong khu vực, trong đó có Việt Nam. Đây còn là vùng nguyên liệu Nickel lớn và rẻ nhất thế giới, Indo hiện chiếm tới gần 23% trữ lượng Nickel toàn cầu, không kể coban và đồng cũng là vật liệu chính sản xuất Pin điện. Hơn nữa trong 5 nước còn lại có trữ lượng Nickel lớn nhất trong tổng 94 triệu tấn, đều đã có các hãng khai thác "cứng rắn" không dễ thỏa hiệp. Một quan chức phụ trách các vấn đề Khai thác - Đầu tư Indonesia, ông Septian Hari Seto cho biết, tiến độ để Tesla thực hiện dự án này chưa thực sự nhanh như mong muốn do cả Tesla và Chính phủ Indonesia phải thống nhất các thỏa thuận quanh kế hoạch đầu tư này. Tesla và Chính phủ Indonesia đã có 6 cuộc đàm phán chuyên sâu cả năm qua và đã có nhiều văn bản bảo mật được hai bên ký kết.

Khắp nơi sẽ là xe điện, kể cả xe tải

Liên quan đến chiến lược “pin xe điện”, ông Septian Hari Seto xác nhận đây là một dự án quy mô lớn của chính phủ. Indonesia muốn trở thành nhà cung ứng chi phối ngành công nghiệp sản xuất pin xe điện hoàn chỉnh. Hiện tại họ đã gần như đạt xong thỏa thuận với 2 hãng công nghiệp khổng lồ là China Contemporary Amperex Technology (CATL), và LG Chem của Hàn Quốc về kế hoạch tạo ra chuỗi cung ứng pin EV hoàn chỉnh từ khai thác tới sản xuất phân phối Pin. Dự án này sẽ đem lại lợi ích kinh tế cho cả hai phía. Do vậy, phía Indonesia rất hoan nghênh “bổ xung” Tesla thêm vào cùng dự án, do Tesla hiện đang nắm giữ công nghệ sản xuất “lithium battery” tốt nhất thế giới. Miễn quốc gia này phải được hưởng lợi từ việc khai thác nguồn nguyên liệu Nickel, không chỉ là bán quặng thô. Thậm chí ông Seto còn tuyên bố “Indonesia sẽ không chấp nhận khoản đầu tư của Tesla, nếu họ chỉ muốn đào quặng. Chúng tôi muốn đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng của ngành công nghiệp xe điện toàn cầu, chúng tôi cần chuyển giao công nghệ!”. Hiển nhiên rằng Indonesia cũng nhìn thấy rõ “quyền lực” của các nước Ả-Rập ghê gớm như thế nào suốt 1 thế kỷ qua với cái túi dầu của họ khi mà thế giới phải dùng Xăng! Thậm chí ngay cả Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cũng dự kiến rằng nhu cầu pin toàn cầu sẽ tăng gần chín lần, từ 170GWh năm 2019 lên 1.500GWh vào năm 2030, do nhu cầu về xe điện tăng cao. Indonesia sẽ trở thành xứ “dầu mỏ” mới của thế giới. VW hãng xe khổng lồ nắm nhiều thương hiệu xe hơi nhất và cũng đầu tư vào xe điện mạnh nhất cũng mới tuyên bố sẽ nỗ lực để tự chủ được khoảng 250GWh là "Yên ổn"!

Kế hoạch đầu tư tại Indonesia của Tesla sẽ chia làm hai phần chính. Đó là lĩnh vực sản xuất pin sử dụng cho xe điện và hệ thống tích trữ năng lượng sử dụng cho cả mục đích dân dụng và công nghiệp. Tesla là một trong những tập đoàn đi đầu trong lĩnh vực này. Ngoài pin sử dụng cho xe điện, hiện nay thế giới cũng đang rất cần hệ thống lưu trữ năng lượng vì đây là một loại pin khổng lồ có thể lưu trữ năng lượng điện lên đến đơn vị tính Megawatt, có thể thay thế một máy phát điện. Nếu kế hoạch của Tesla triển khai thành công tại Indonesia, họ sẽ nắm quyền chi phối toàn bộ thị trường xe điện cả khu vực lẫn thế giới và bớt “sợ” các hãng Pin Trung Quốc là điều dễ hiểu. Riêng về thông tin sẽ xây nhà máy sản xuất và bán xe điện Tesla tại đây, cả phía Tesla lẫn chính phủ Indo đều hạn chế đề cập! Thậm chí Tesla còn không trả lời yêu cầu bình luận từ tờ “Jakarta Post”. Cả hai lĩnh vực đầu tư này đều rất khả quan tại Indonesia vì đây là quốc gia có nguồn niken lớn nhất thế giới (thành phần chính để sản xuất Pin điện), đảm bảo nguồn cung nguyên liệu ổn định để Tesla hoạt động lâu dài. Thậm chí Chính phủ Indonesia đã khôi phục lệnh cấm xuất khẩu quặng niken vào tháng Giêng năm ngoái, đồng thời gia tăng kiểm soát nguồn vốn tại các công ty khai thác Nickel, để hỗ trợ sự phát triển của ngành công nghiệp này.

Một trạm sạc điện của VinFast với linh kiện Trung Quốc đang được xây dựng và hoàn thiện dần nhằm cung ứng cho việc kinh doanh xe điện sắp tới.

Có thể nói những bước đầu tư bắt đầu sôi động trong mảng xe điện ở khu vực cho thấy tầm nhìn của các “ông lớn” thực sự, không chỉ lom dom vẽ vời bán vài cái xe điện! Vì vậy cũng có thể lạc quan cho rằng tại Việt Nam, xe điện VinFast khi ra mắt, cũng sẽ rầm rộ mua bán kiếm chác… vui như đến chợ phiên. Còn nếu nghĩ đến chiến lược xe điện, thì thôi! Khi mà chúng ta vẫn còn “nhiệm vụ” sản xuất ô tô, đặt xe hơi lên bệ thờ và “cãi nhau” xem xe điện thì phải đăng kiểm như thế nào!? Tất nhiên vẫn còn cơ hội để trở thành tên tuổi chi phối hoặc ít nhất nắm quyền chủ động trong mảng xe điện, nếu nỗ lực tìm kiếm các liên kết với các nhà công nghệ khác ngay từ lúc này, chỉ là có thực sự muốn hay không.

Minh Hạnh